Sauna zihin için rahatlatıcı ve beden için saÄŸlıklıdır.
Sauna içerisinde sıcak ve kuru havanın bulunduÄŸu ,insanların rahatça yatıp oturabilecekleri kadar büyüklüÄŸü olan ahÅŸaptan yapılmış bir çeÅŸit sıcak hava banyosudur. Genel olarak saunada sıcaklık 40 ile 90 C derece arasındadır. Hararet tavan yüksekliÄŸinde 100 C dereceyi bulur.
Tekniğine uygun havalandırma yapılmış bir saunada % 5 ile % 10 arasında nem bulunması insanın bu sıcaklığa dayanmasını sağlar. Kızarmış soba taşlarının harareti tahminen 200 C derecedir.
Saunadan faydalanan kimseler için bir tedavi hedefi yoktur. Ä°nsan saÄŸlığına koruyucu vücudumuzun doÄŸayla uyum içinde yaÅŸama hazırlayıcı asrımızın en korkunç hastalığı olan stresin giderilmesindeki görevi kabul edilmelidir. Oturarak kaliteli ÅŸekilde terlemenin avantajları fazladır.
En baÅŸta aktif terlemede oluÅŸan yorgunluÄŸun tam tersine saunada terleme ile yorgunluk giderilir. Toksin metabolizma artıklarının deri gözeneklerinden ter yoluyla uzaklaÅŸtırılması genel rahatlama ve gevÅŸemeyi saÄŸlar. Vücudun ısı, deÄŸiÅŸimleriyle kalp atım sayısı arasında doÄŸrusal bir iliÅŸki vardır.
Saunadaki sıcak havaya baÄŸlı olarak vücut ısısı artar, nabız artışı da bununla beraber artar. Saunada nabız istirahat haline göre %50 - 60 artar dakikada 100 - 150 atıma çıkabilir. nabızdaki bu hızlı artışa karşın kan basıncında ( Tansiyonda) çok hafif bir artış olur. Bu nedenle dolaşım sistemine binen gerçek yük düÅŸüktür.
Saunanın Yararları
- Saunadan hemen sonra insan kendini yeniden doÄŸmuÅŸ gibi hisseder. Dinlendirir, bedensel ve ruhsal olarak rahatlatır ve mutlu kılar. Savunma sistemini güçlendirir, enfeksiyonları engeller.
- Dış görünümdeki deÄŸiÅŸiklikler hemen fark edilir. Zayıflamaya yardımcı olur. ÇeÅŸitli fonksiyon bozukluklarında (astım, baÅŸ aÄŸrısı, yüksek tansiyon vb.) pozitif etki yapar.
- Sauna herkese farklı faydalar saÄŸlamaktadır. Bu konuda herkesin fikir birliÄŸine vardığı konu ise düzenli sauna kullanımının beden ve ruh saÄŸlığına iyileÅŸtirici etkisinin olduÄŸudur.
- Vücuttaki sıcaklık artışları sayesinde antikor üretimi artar.
- Sıcaklık artışı ile kan damarlarının geniÅŸlemesi, buna baÄŸlı olarak da kan dolaşımının hızlanması görülür. Organizmamız vücut sıcaklığını deriyi soÄŸutarak sabit tutmaya çalışır ve yoÄŸun bir terleme reaksiyonu verir.
- Sauna insan vücuduna genç ve taze bir görünüm kazandırır. Deri üzerindeki gözeneklerin açılması ile derinin üst tabakasındaki ölü hücreler dışarı atılmış olur.
- YoÄŸun terleme insan vücudundaki su ve toksinlerin dengesini ayarlar. Özellikle spor yaptıktan sonra saunaya girilmesi ile spor sonrası vücudun salgıladığı ve kas aÄŸrılarına neden olan laktik asidin terleme yolu ile vücuttan atılması saÄŸlanmış olur.
- Düzenli sauna banyoları kasları gevÅŸetmek suretiyle vücuttaki romatizma ve kireçlenme aÄŸrılarına iyi gelir.
- Sauna ile metabolizmanın çalışması hızlanır ve terleme için enerji gerekeceÄŸinden bir sauna seansında yaklaşık 300 kalori yakılmış olur . Bu miktar 3-4 km koÅŸmakla aynı deÄŸerdedir.
Sauna Nedir ve Nelere Faydası Bulunur?
Sauna ilk olarak Orta Asya'da baÅŸlamıştır. Rusya'ya ve Rusya kanalı ile beraberinde Ä°skandinav ülkesine gelmiÅŸ, Finlandiya ülkesinde son halini alarak geliÅŸimini tamamlamıştır. Berlin 1936 olimpiyatlarında Finli sporcuların tepkileri üzerine olimpiyat köyünde halk saunası inÅŸa edilmiÅŸtir. Farklı ülkelerden gelen sporcuların sayesinde sauna kültürünün dünyaya yayılmasında etkili olmuÅŸlardır. Bu nedenle Türkiye'de Saunanın bir diÄŸer ismine Fin Hamamı denmektedir.
Sauna, sadece temizlenmek için hamam türü olarak kullanılan bir yer deÄŸildir. Sauna tam tersi vücudun temizlenmesinin yanı sıra vücudun rahatlamasına ve dinlenmesinde yardımcı olmaktadır. Sauna ve hamam genel olarak karıştırılır. Fakat ikisi arasında benzer fonksiyonlar görülür, ikisi de temizlenme ve zayıflamada katkı saÄŸlamaktadır. Yalnız hamam daha çok vücudun yıkanmasıyla temizleme iÅŸlevi görürken, Sauna ise ''Sauna sobası'' aparatı yardımıyla ısıtılır. Sauna sobası aparatın yanında modern çaÄŸda kullanılan ''sauna ısıtıcısı'' olarak kullanılan aparatlarda bulunmaktadır. Sauna Isıtıcısı, sauna sobasının görevini almaktadır.
Sauna, içerisinde bulunan bu sobalar odanın tam ortasında bulunmaktadır. Bunun sebebi ise ısının orta noktadan baÅŸlayarak yayılmasıdır. Eskiden saunalar odun ateÅŸi ile ısıtılırken günümüzde ise elektrikli saunalar kullanılmıştır. Saunalar, ahÅŸap tahtalardan hazırlanan, basamaklar halinde oturma bölümleri bulunan, kuru havayı ve sıcak suyu içinde barındıran çok geniÅŸ kapsamlı büyük bir alana sahip banyo çeÅŸitlerinden biridir. Sauna, terleme etkisiyle vücuttaki su ve toksinlerin dengesini saÄŸlayarak, gözeneklerin açılmasını, temizlenmesinde faydalı iÅŸlevi olan yüksek sıcaklıktaki odalara verilen isimdir. Yüksek ısının saÄŸlanmasında etkili olan kaynak, saunaların tahtadan oluÅŸmasıdır. Tahta odadan oluÅŸması buharı emerek nemi korur ayrıca vücudun yanmasını önlemektedir. Saunalarda ahÅŸap kullanılmasının sebebi ise sıcak olan ortamın konforunun bozulmamasını saÄŸlamaktadır. Saunalarda üst bölümde yer alan kısımda sauna taÅŸları bulunmaktadır. Bu taÅŸlar sıcaklığın etkisiyle ısınmaya baÅŸlar ve taÅŸların üzerinde bulunan su buharlaÅŸarak oda içerisinde buharın oluÅŸmasını saÄŸlar. Buhar farklı sauna odalarında farklı aromalar oluÅŸturabilir. Finlandiya' da kullanılarak geliÅŸen bu buhar tekniÄŸi vücudun gözeneklerini açarak ve deride ciddi rahatlama saÄŸlaması için tercih edilmiÅŸtir.
Saunada nem oranı, sıcaklık düzeyi ve hava sirkülasyonu çok önemli bir yerdedir. Saunada yüz seviyesinde 80 ile 100 derece arası, ayak seviyesinde 30 derece sıcaklık olması gerekmektedir. Nem oranı en az 10 ile 20 arasında, hava sirkülasyonu da saatte 3 ile 8 defa saÄŸlanmaktadır.
Sauna 19.Yüzyıllarda doÄŸum tedavilerinde de uygulanan hijyenik bir yer olmuÅŸtur. Modern hijyenik yerler üretilmeden önce 1900'lere kadar olan kısımda yeni doÄŸmuÅŸ bebeklerdeki ölüm oranlarının fazlalığı az olan aile saunalarının bulunduÄŸu ÅŸehirlere göre daha fazladır. Sauna odalarında sadece hamile kadın ile ebenin bulunmasıyla hijyenik ve temiz bir ortam saÄŸlandığı için doÄŸan bebeklerde bulaşıcı hastalıklara az rastlanmaktadır. Günümüzde de hamile bayanlar içinde kullanılan bir yerdir. Fakat hamile kadınlar genel kontrollerin ve deÄŸerlerin normal ve olumlu çıkması sonucuyla saunaları kullanabilmektedir.
Sauna banyosu saÄŸlık problemleri olmayan kiÅŸiler içinde tavsiye edilmektedir. Her birey ılık bir sauna banyosu yapabilir. Saunanın temel amacı insan vücudunun rahatlatılması olduÄŸu için yaÅŸlı bireylerde rahatlama hissi verirken genç ve saÄŸlıklı bireylerde ısınma hissi vermektedir. Sürekli olarak devam edilen bir rahatsızlık söz konusu olmadığı sürece sauna kullanılabilmektedir.
Saunanın insan saÄŸlığına pek çok yönden olumlu etkileri bulunmaktadır. Sauna yapan kiÅŸilerin dış görünüÅŸünde fark edilir bir deÄŸiÅŸim söz konusu elde edilir. Bunların en baÅŸta gelen faydaları arasında vücutta bulunan fazla yaÄŸların eritilmesine yardımcı olarak vücudun zayıflamasına katkı saÄŸlamasıdır. Sauna, kalori yakmakta etkili olduÄŸundan kilolu kiÅŸiler tarafından tercih edilmektedir. Saunada sıcaklığın etkili olması sonucu ile nabzın artması ve vücut metabolizmasının çalışarak hızlı bir ÅŸekilde kaloriyi enerjiye dönüÅŸtürmektedir. Saunada terleme ile vücut gevÅŸer ve deri üzerindeki toksinler de temizlenir, vücudun içerisindeki zararlı kimyasallar terleme yoluyla dışarı atılır.
Sauna, antikor üretimini artırması ile insan vücudunun bağışıklık sistemini güçlendirir ve kiÅŸinin gün içerisindeki dış etkenlere karşı direncini son derece arttırmaktadır. Ayrıca saunanın solunum yollarında düzenleyici etkisi bulunur. Egzersiz sonrası saunaya girmek fibromiyalji aÄŸrılarına neden olan laktik asidin terleme yoluyla atılmasına yardımcı olur.
Sauna, cilt saÄŸlığına oldukça faydalı bir yöntemdir. Eski çaÄŸlardan günümüze kadar gelmiÅŸ olan cilt hastalıkların tedavisinde alternatif olarak kullanılır. Sauna, cilt bakımında destek verir. Cildin terlemesi sonucuyla cildin yenilenmesinin yanı sıra hücrelerin de yenilenmesinde etkili olmaktadır. Sauna cilt gözeneklerini temizleyerek kılcal damarlardaki dolaşımı arttırır. Ciltte oluÅŸan kırışıkların arasındaki dokuları yoÄŸun bir ÅŸekilde güçlendirerek doldurur. Cildin daha temiz, berrak, yumuÅŸak ve ışıltılı olmasını saÄŸlamaktadır. Sauna, cilde detoks etkisi vermektedir. Ciltte bulunan fazla yaÄŸların, sivilce gibi sorunlarında giderilmesinde etkili olduÄŸu görülmektedir.
Saunanın önemli faydalarından biri de vücuttaki kan akışını düzenli tutmasıdır. Böylece ihtiyacı olan dokulara fazla kan ve besin akışı gitmektedir. Kuzey ülkelerinde genellikle sauna sonrası soÄŸuk banyo yapılır veya buzlu bir suya girilir. Bu hızlanan kalp ritmini aniden düÅŸürerek ÅŸok etkisine uÄŸratır. Åžok etkisi cildin daha genç tutulmasına ve hücrelerin sürekli aktif halde çalışmasına yardımcı olur. Saunanın kalbe fayda saÄŸladığı görülmektedir. Sauna, kalbin kan pompalama kabiliyetini güçlendirir. Saunada yükselen ısının etkisiyle vücudun belli bir sıcaklığa gelmesi saÄŸlanır ve artan sıcaklık ile kalp atış hızı artmaktadır. Sauna günümüzde oluÅŸan stresten kaynaklı kalp yorulmaları ve kalp sorunlarını giderir ve sinirlerin, kasların gevÅŸemesinde yardımcı olur. Düzenli olarak saunada ısının etkisi altında kalp damar ve kaslara egzersiz yapılarak kalp saÄŸlığı korunmaktadır. Sauna kullanımı kan ÅŸekerinin düÅŸmesinde de yardımcı olmaktadır.
Sauna, modern yaÅŸamın getirdiÄŸi stresin giderilmesinde kiÅŸiler tarafından sıklıkla tercih edilmektedir. Stres, kasların sertleÅŸmesine katı ve yumru hal almasına, gün içerisinde halsiz ve bitkin hissetmeye sebep olmaktadır. Sauna, depresyon ve stresi düÅŸürerek kiÅŸinin kendini daha iyi hissetmesini saÄŸlamaktadır. Ayrıca sauna, endorfin salgılanmaya neden olduÄŸundan stresin azaltılmasında yardımcı olmaktadır.
Sauna terapisi, kas ve eklem aÄŸrıları içinde oldukça faydalı bir iÅŸlemdir. Sauna sıcaklığın etkisiyle yaÄŸların yakılması ve kaslarda oluÅŸan yaÄŸ dokularının dengesinin korunmasında faydalıdır. Kan dolaşımı hızıyla ısıda geniÅŸleyen damarların kan sirkülasyonunun artmasına fayda saÄŸlar. Vücudun oksijen dolaşımını güçlendirerek yaÄŸ yakımını azaltılmasına teÅŸvik eder ve kasların daha güçlü olmasında etkili sonuçlar gösterir. Kasların yumuÅŸamasını, gevÅŸemesini saÄŸlayarak kaslarda meydana gelen kireçlenme ve romatizma gibi sorunların giderilmesinde sauna terapisi oldukça faydalıdır. Kaslarda oluÅŸan yaralanma ve sakatlıkların tedavisinde de etkili olduÄŸu görülmektedir.
Sauna, uyku sorunları yaÅŸayan kiÅŸilerin endorfin dengesini düzenlemesiyle uykuya daha kolay ve derin bir ÅŸekilde dalmasını saÄŸlamaktadır. Saunada sıcaklığın etkisiyle melatonin hormonu salgılanır ve bu sayede kiÅŸinin saÄŸlıklı bir ÅŸekilde uykuya dalmasına yardımcı olur. Ayrıca kronik baÅŸ aÄŸrı problemlerinin ve sinüslere baÄŸlı tıkanıkların minimum azalmasında etkisi görülmektedir. Sauna, kışın daha çok karşımıza çıkan hastalıklar arasında bulunan grip, nezle, gibi hastalıkların tedavisinde etkilidir. Sauna odasındaki ısının kan hücrelerinin artmasını saÄŸlarken, hastalıklara sebep olan virüs ve zararlı mikropların yok edilmesini saÄŸlar. Vücudu mikroplardan arındırarak grip, nezle ve soÄŸuk algınlığı oluÅŸumunu engeller ve vücudu temiz tutar.
